10-12-20 |
Nieuw ontwerp röntgenpixels kan concurreren met klassieke vierkante vorm
SRON-onderzoekers hebben vijf nieuwe soorten pixels ontworpen voor röntgentelescopen. Daarmee halen ze nu voor het eerst dezelfde energieresolutie als conventionele vierkante pixels. Het team heeft voor elk ontwerp de voor- en nadelen bepaald, afhankelijk van het doel van een ruimtemissie. Publicatie in Journal of Applied Physics. |
|
03-12-20 |
SRON-bloggers - In memoriam: Arecibo-radiotelescoop 1963–2020
De iconische radiotelescoop van Arecibo is volledig ingestort. Eerder dit jaar raakte de telescoop al zo zwaar beschadigd dat men heeft besloten om hem af te breken. Hoe werd deze telescoop zo beroemd, wat is er allemaal mee ontdekt, en staat dit lot nog andere telescopen te wachten? |
|
25-11-20 |
Zwarte Gaten Consortium ontvangt grote toekenning
Het Nederlands Zwarte Gaten Consortium krijgt 4,9 miljoen euro toegekend door NWO in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda. Het nieuwe interdisciplinaire consortium gaat de raadsels rond zwarte gaten en de mysteries van het heelal verder ontrafelen. Sterrenkundigen en natuurkundigen slaan de handen ineen om nieuwe ontdekkingen te doen en geologen ‘duiken de grond in voor de mogelijke ondergrondse bouw van de Einstein Telescoop. Samen met hogescholen gaat het consortium nieuw onderwijsmateriaal maken om mensen van alle achtergronden, en kinderen in het bijzonder, te interesseren voor wetenschap. Hoofdaanvrager Stefan Vandoren van de Universiteit Utrecht: “Dit is een bijzonder mooi project waar we onderzoek, technologie en maatschappelijk belang in combineren.” NWO maakte de toekenning op 25 november bekend. |
|
19-11-20 |
Satellieten belangrijke factor in nieuwe methaanstrategie EU
De nieuwe strategie van de Europese Commissie [PDF] om methaanuitstoot te beperken berust voor een groot deel op monitoring vanuit de ruimte. Daarbij dient het in 2017 gelanceerde Nederlandse ruimte-instrument TROPOMI als voorbeeld. De strategie focust op detectie van "supervervuilers". Recente vondsten van SRON laten zien dat TROPOMI daar bij uitstek geschikt voor is. De Nederlandse TANGO-satellieten, die nu in ontwikkeling zijn, kunnen zelfs nog veel verder inzoomen en kleinere vervuilers onthullen. |
|
18-11-20 |
Tienmaal meer hyperlumineuze sterrenstelsels waargenomen dan sterren kunnen produceren
Een team van astronomen onder leiding van SRON heeft tien keer meer hyperlumineuze sterrenstelsels waargenomen in het infrarood dan sterren kunnen produceren volgens theoretische modellen. Als de theorie klopt, kunnen sterren dus niet in hun eentje de helderheid voor hun rekening nemen van de helderste infraroodsterrenstelsels. Publicatie in een speciale editie van Astronomy & Astrophysics. ArXiv-publicatie op 18 november. |
|
12-11-20 |
Groen licht voor exoplaneetverkenner Ariel
De ESA-lidstaten hebben officieel hun goedkeuring gegeven aan de Ariel-ruimtemissie. In 2020 doorliep het project een reeks testen om de technische haalbaarheid en wetenschappelijke meerwaarde aan te tonen. Ariel gaat vanaf 2029 de atmosferen analyseren van ongeveer duizend exoplaneten. SRON is betrokken bij de kalibratie en het testen van de detectoren. |
|
04-11-20 |
Vidi-beurs voor onderzoek naar fusies van sterrenstelsels door de tijd
Astronoom Lingyu Wang (SRON / RUG) ontvangt van NWO een Vidi-beurs om samensmeltende sterrenstelsels te bestuderen. Wang gaat zich concentreren op de rol van deze fusies bij het aandrijven van uitbarstingen van stervorming en de aangroei van zwarte gaten. Met de beurs kan ze een team samenstellen om haar bij dit onderzoek te helpen. |
|
02-11-20 |
Astronomen zien botsingen tussen clusters van sterrenstelsels op zeven miljard lichtjaar
Een internationaal team van onderzoekers, waaronder Aurora Simionescu (SRON / UL), heeft negen botsingen in kaart gebracht tussen clusters van sterrenstelsels. De botsingen vonden zeven miljard jaar geleden plaats en konden worden waargenomen omdat ze deeltjes versnellen tot grote snelheden. Het is voor het eerst dat botsingen van zulke verre clusters zijn bestudeerd. Publicatie in Nature Astronomy. |
|
30-10-20 |
Nieuw apparaat hervormt laserstraal voor ver-infraroodtelescopen
Ver-infraroodtelescopen mengen het binnenkomende licht uit de ruimte met hun eigen ver-infraroodlaser om de spectrale resolutie te maximaliseren. Maar de huidige beschikbare lasers kunnen geen signaal produceren met een ideale vorm—een Gaussian beam. Yuner Gan, promovendus bij SRON en RUG, heeft nu een straalreinigingsapparaat ontwikkeld dat een laserstraal omvormt tot een Gaussian beam. Publicatie in Optics Express. |
|
26-10-20 |
Innovate Your Space Symposium 2020: Smart Space
After the successful “Innovate your Space” symposium from last year, the TU Delft Space Institute, TNO and SRON host another edition this year on Tuesday December 8th, themed “Smart Space”. |
|
19-10-20 |
Technologie gereed voor back-up detector X-IFU in Athena ruimtetelescoop
In 2031 lanceert ESA haar nieuwe röntgentelescoop Athena. SRON speelt een grote rol in het bouwen van één van de twee instrumenten, de X-IFU spectrometer, door de camera te ontwikkelen plus de back-up detectoren. SRON-wetenschappers zijn er nu in geslaagd om detectoren te ontwikkelen voor een uitleessysteem gebaseerd op Frequency Domain Multiplexing. Ze hebben in het energiespectrum rond 6 keV een nieuw wereldrecord neergezet met een resolutie van 1,3 eV. |
|
15-10-20 |
Kosten te hoog voor SPICA-telescoop
De ruimteagentschappen ESA en JAXA hebben samen besloten om de Europees-Japanse infraroodtelescoop SPICA uit de competitie voor ESA's vijfde middelgrote missie (M5) te halen. SPICA behoorde tot de laatste drie kandidaten voor M5, als onderdeel van ESA's Cosmic Vision-programma. Hoewel de laatste beoordeling aantoonde dat de ruimtemissie in technisch opzicht goed haalbaar is, hebben ESA en JAXA besloten dat de missie te kostbaar wordt om door te gaan met de ontwikkeling. |
|
09-10-20 |
TANGO-missievoorstel gepresenteerd in laatste selectieronde voor ESA's Scout-missie
Een consortium van ISISpace, TNO, KNMI en SRON heeft deze week hun voorstel gepresenteerd voor de TANGO-ruimtemissie tijdens de laatste selectieronde voor de eerste Scout-missie van ESA. TANGO is een van de vier overgebleven kandidaten en moet in hoge resolutie gaan inzoomen op concentraties broeikasgassen. Dit als aanvulling op de grotere Europese klimaatsatellieten zoals CO2M en Sentinel-5(p), die met een breder blikveld de atmosfeer scannen. De definitieve selectie wordt in november verwacht. |
|
02-10-20 |
Aerosolmeter SPEX airborne start meetcampagne in Europees luchtruim
SRON's aerosol-instrument SPEX airborne spreidt opnieuw haar vleugels en start begin oktober een serie meetvluchten boven Europa aan boord van een Falcon-20 onderzoeksvliegtuig. Het gaat aerosolen meten in de atmosfeer—kleine stofdeeltjes die metingen van het broeikasgas CO2 kunnen verstoren. Op den duur moet SPEX de ruimte in gaan als onderdeel van de Europese SCARBO-missie. |
|
01-10-20 |
SRON-röntgendetectoren demonstreren nieuwe uitleestechniek
SRON heeft in de loop der jaren steeds gevoeligere Transition Edge Sensors (TES) ontwikkeld voor ruimtemissies als SPICA en Athena. Een van die TES-detectorarrays, ontwikkeld als back-up röntgen-microcalorimeters voor Athena, heeft nu een cruciale rol gespeeld bij de demonstratie van een nieuwe uitleestechniek van het National Institute of Advanced Industrial Science and Technology (AIST) in Japan. Deze techniek heet low-noise microwave SQUIDs multiplexed readout. De onderzoeksresultaten worden gepubliceerd in Applied Physics Letters. |
|
28-09-20 |
Nieuw SRON-gebouw in Zuid-Holland bereikt hoogste punt
Op vrijdag 25 september heeft het nieuwe SRON-gebouw in Zuid-Holland, op de Leidse Bioscience campus, haar hoogste punt bereikt. De directie van SRON heeft alle betrokkenen bedankt en getrakteerd op een lunch. Vanwege de corona-pandemie was het helaas niet mogelijk om deze bijzondere mijlpaal uitgebreid te vieren. |
|
24-09-20 |
Aerosolinstrument SPEXone slaagt voor omgevingstesten
Het Nederlandse aerosolinstrument SPEXone, onderdeel van NASA’s PACE ruimtemissie, heeft zijn omgevingstesten succesvol doorstaan. Deze testen moesten garanderen dat het instrument goed blijft functioneren ondanks het geweld van de raketlancering, de temperatuurschommelingen in de ruimte en de interferentie van de satellietcommunicatie. |
|
22-09-20 |
SRON en GHGsat werken samen om methaanbronnen te identificeren
SRON speurt met het Nederlandse satellietinstrument TROPOMI de aarde af naar gebieden met verdacht veel methaanuitstoot. Satellieten met een kleiner kijkvenster kunnen daarna verder inzoomen en de vervuilingsbron identificeren. Zo heeft de GHGSat-satelliet Claire nu op aangeven van TROPOMI de methaanuitstoot van een vuilstortplaats in Argentinië gedetecteerd. Dit soort informatie stelt de verantwoordelijke partijen in staat hun uitstoot terug te dringen. |
|
17-09-20 |
Variatie in sterrenwinden komt door buurster of buurplaneet
Een internationaal team van onderzoekers, onder wie Rens Waters (SRON/Radboud), heeft een oorzaak gevonden voor de tot nu toe slecht begrepen grote verscheidenheid in de structuur van sterrenwinden. Met waarnemingen en modellen laten ze zien dat begeleidende sterren of grote exoplaneten deze variatie veroorzaken. Ze publiceren hun bevindingen in het vakblad Science. |
|
10-09-20 |
Twee nieuwe arrays completeren detector voor GUSTO-missie
GUSTO is een ballontelescoop die drie moleculen tegelijkertijd in kaart brengt in het ruimtestof tussen de sterren. SRON en TU Delft ontwikkelen alle drie de detector-arrays voor deze NASA-missie. De laatste twee arrays zijn nu geslaagd voor hun pre-shipment test en worden naar de Universiteit van Arizona verzonden voor integratie in het ballonobservatorium. Samen met de eerder geleverde array voor 4,7 terahertz, completeren de 1,4 en 1,9 terahertz arrays de vluchtdetector van GUSTO. |
|
